betoog!

Voor Nederlands moest ik het onderstaande betoog schrijven. Ik ben er bijzonder trots op :D

Theunis Sjoerd Elzinga, 5HD
Docent: dhr. Geerds
Onderwerp documentatiemap: Monarchie of Republiek
Stelling: Het koningshuis is past nog prima bij Nederland. Ik ben het daar mee eens.
Publiek: Deskundigen
Tekstvorm: Krantenartikel (of Essay)
Situatie: Verzoek om informatie.
Titel: Voldoet de monarchie nog voor Nederland?
Aantal woorden: 1011

Voldoet de monarchie nog voor Nederland?

De afgelopen tijd is de discussie over het Nederlandse staatssysteem weer wat geluwd. Dat is wel eens anders geweest. Ook bij de verkiezingen van 22 november jongstleden was het koningshuis geen hot item. Ook dat is wel eens anders geweest. Van de redactie van deze krant kreeg ik het verzoek om eens wat meer te vertellen over deze kwestie. Daar ga ik graag op in.

Is het koningshuis nog van deze tijd? Velen roepen van niet, vaak niet belemmerd door enige kennis van zaken. Dat geldt trouwens niet voor iedereen, want ook vele deskundigen op dit gebied vinden dat het koningshuis zijn langste tijd gehad heeft. Evenveel deskundigen vinden dat het koningshuis nog prima bij Nederland past. Over weinig zaken zijn deskundigen zo verdeeld, als over deze kwestie. De vraag bij deze zaak is ook of er wel een eenduidig antwoord te geven is. Vanuit vele invalshoeken zijn evenzoveel antwoorden te geven. Toch denk ik dat het koningshuis nog prima bij deze tijd past. Hieronder zal ik proberen uit te leggen waarom.

Het belangrijkste argument voor de monarchie is de ceremoniële functie. Zelden ziet men zoveel binding tussen allochtonen en autochtonen als op feestdagen als koninginnedag. Zonder koningin zou dit wegvallen, want immers, zonder koningin geen koninginnedag. Boris van der Ham besefte dat ook toen hij in de Volkskrant van 13-09-2004 het volgende schreef: Het Oranje-staatshoofd heeft de credits van de bevolking en ontleent zijn legitimiteit aan de harten van de bevolking. Een eventuele president heeft die historische credits niet en zal zijn legitimiteit via de stembus moeten verdienen.
Uit dit argument komt voort dat de koningin een land bij elkaar kan houden. Als zij goed ligt bij een groot deel van de bevolking, kan zij met één bepaalde uitspraak een grote invloed hebben op een bepaalde zaak. Zie ook Thailand in 2006. Daar vond een staatsgreep plaats, op de zittende president. Het leger had het helemaal met hem gehad, en de koning ook. Doordat de koning het leger steunde voorkwam hij een burgeroorlog, met alle gevolgen van dien. Nu moet hier wel bij vermeld worden dat de koning in Thailand wat meer in de melk heeft te brokkelen dan onze koningin.
Met haar staatsbezoeken en lobby’s is de koningin van grotere waarde dan menigeen durft te voorspellen. De koningin gaat 2 à 3 keer per jaar naar het buitenland, op staatsbezoek. Tel daar alle keren bij op dat de koningin informeel met een staatshoofd spreekt bij op, en je komt tot de conclusie dat de invloed van de koningin op dit gebied van onschatbare waarde is.
Een goed argument is het niet, maar de traditie speelt in deze zaak een belangrijke rol. Nederland heeft sinds 1815 zeven verschillende koningen/koninginnen, en het zou bijzonder jammer zijn om die traditie aan de kant te zetten. Misschien is dit ook wel wat veel Nederlanders ervan weerhoudt om voor de republiek, of voor de parlementaire democratie te zijn.

Het meest genoemde argument tegen de monarchie is dat het duur is. De paleizen, de beveiliging en het onderhoud van de Oranjes zou Nederland jaarlijks bakken vol geld kosten, als we de oranjecritici moesten geloven. Met alle respect, maar dit argument is lariekoek van iemand die zich niet in de kwestie verdiept heeft. Zou een president niet gehuisvest te hoeven worden? Zou een president niet beveiligd te hoeven worden? Natuurlijk wel! Ik dat voor elke objectieve lezer duidelijk is dat dit geen argument tegen het koningshuis is, maar eerder tegen de slecht geïnformeerde tegenstanders van het koningshuis.
Volgens sommigen heeft de monarchie een louter ceremoniële functie. Dat klopt ten eerste al niet. De koningin benoemt een informateur, een formateur, beëdigt het nieuwe kabinet, ondertekent wetten, spreekt elke week met de minister-president, staat aan het hoofd van de AIVD, is lid van de Staten-Generaal, enzovoorts. Ten tweede, ook al zou de koningin louter ceremonieel zijn, wat dan nog? In de vorige alinea zijn genoeg zaken te lezen waar een ‘louter ceremoniële’ (let op de aanhalingstekens) koningin nog prima van pas komt.
Opvolging door geboorte is niet meer van deze tijd. Althans, dat zeggen de tegenstanders, waaronder Hans van Ree (ambtenaren, ministers of kamerleden die hun boekje te buiten gaan, zullen tenminste niet door hun zoon of dochter worden opgevolgd. Dit is en blijft het kernbezwaar tegen het erfelijke koningschap. (NRC Handelsblad, 06-03-1999)). Piet Lekkerkerk, Han van Bree, Helm Horsten en Frank Tebbe merkten daar in de Volkskrant van 12-04-2005 het volgende over op: Omdat ieder staatshoofd een eigen invulling geeft, is de monarchie ook een organische staatsvorm die heel goed bij een veranderende menselijke samenleving past. En daarmee staat ook dit argument meteen een heel stuk zwakker in zijn schoenen. Denk hier eens over na: Niemand zou op dit moment een beter staatshoofd zijn dan prins Willem-Alexander. Hij is zijn hele leven lang opgeleid voor zijn functie, niemand zou die beter kunnen vervullen dan hij. Een president kan zonder enige bestuurlijke ervaring aan de top van een land komen te staan.
Een argument dat veel gebruikt wordt door monarchiecritici is dat opvolging door geboorte niet meer van deze tijd is. Zij vinden dat het staatshoofd moet worden gekozen. De mensen die dit argument bezigen roepen echter ook dat het staatshoofd alleen ceremonieel is. Volgens hen is de minister-president het staatshoofd. Daar is wat voor te zeggen. Maar als de minister-president dan het staatshoofd is, is de koningin dat niet. En dan zou het ook niets uitmaken dat de koningin door geboorte wordt opgevolgd, want zij is toch geen staatshoofd. Ook dit argument is dus niet helemaal steekhoudend.

Al met al denk ik dat door bovenstaande wel duidelijk is geworden dat het koningshuis nog lang niet af hoeft te worden geschreven. De voorstanders van de monarchie hebben nog altijd veel sterkere argumenten in handen dan de republikeinen, waar enige steekhoudendheid soms ver te zoeken is. Daarom nogmaals: Het koningshuis past nog prima bij Nederland.

Een woord van dank nog aan de redactie van deze krant, voor de kans aan mij om iets over deze zaak te vertellen. Ik hoop (en denk) niet dat ik uw vertrouwen heb beschaamd.

Theunis Sjoerd Elzinga